Perspektywa finansowa UE na lata 2014-2020 powoli zbliża się ku końcowi, niemniej 2020 rok nadal daje innowacyjnym przedsiębiorstwom możliwość starania się o niemałe granty w ramach Programu Horyzont 2020. Dodatkowo PARP w ramach programu „Granty na Eurogranty” może sfinansować koszty przygotowania takiego projektu.
Program Horyzont 2020 to największy w historii Unii Europejskiej program w zakresie badań naukowych i innowacji. Jego budżet jest szacowany na 80 mld EUR. W programie są co najmniej cztery grantowe działania, z których małe i średnie firmy (MŚP) mogą skorzystać w nadchodzącym roku.
Są to:
- Projekty współpracy,
- EIC Accelerator Pilot,
- EIC Pathfinder Pilot,
- Działania Marii Skłodowskiej-Curie.
Poniżej przybliżamy wiedzę na temat każdego z nich, Dowiesz się m.in. tego, jakie są główne cele działania, na co możesz przeznaczyć środki, w jakiej wysokości możesz otrzymać wsparcie, jak złożyć wniosek oraz jakie warunki trzeba spełnić, żeby starać się o grant w danym działaniu.
Uwaga! Wszystkie poniższe działania mają jedną wspólną cechę. Aby ubiegać się o granty, wniosek składamy online, za pośrednictwem portalu Funding and Tender Opportunities. Aby skorzystać z jego wszystkich funkcjonalności, powinniśmy się zarejestrować w bazie ECAS, gdzie otrzymamy Participant Identification Code (PIC), czyli specjalny, dziewięciocyfrowy numer identyfikacyjny. Przed złożeniem wniosku jako MŚP, należy przejść przez procedurę potwierdzającą nasz status jako MŚP w świetle unijnych regulacji, czyli tzw. SME Validation Check. O tym jak to zrobić, przeczytasz na stronie internetowej Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK) Programów Badawczych UE.
Projekty współpracy
Największym działaniem w ramach Programu Horyzont 2020 są projekty współpracy (Callaborative Projects), z całkowitym budżetem na lata 2014-2020 wynoszącym 50 mld EUR. Granty dostępne w działaniu umożliwiają beneficjentom tworzenie konsorcjów pomiędzy przedsiębiorstwami, szkołami wyższymi, centrami badań i rozwoju oraz innymi podmiotami, które wspólnie mogą realizować projekty badawczo-innowacyjne w trzech filarach H2020:
- Doskonała baza naukowa,
- Wiodąca pozycja w przemyśle,
- Wyzwania społeczne.
W zależności od tego czy przystępujemy do projektu badawczego (Research and Innovation Actions – RIA), czy projektu innowacyjnego (Innovation Actions – IA), Komisja Europejska pokrywa odpowiednio od 70 do 100 proc. kosztów jego realizacji.
Aby wziąć udział w projekcie, należy utworzyć konsorcjum projektowe składające się z przynajmniej trzech podmiotów pochodzących z różnych państw UE lub stowarzyszonych w Programie Horyzont 2020. Statystycznie przeciętny projekt w tym działaniu realizuje od 5-8 podmiotów, a jego budżet wynosi pomiędzy 2 a 10 mln EUR.
Głównym celem projektów badawczych jest ustanowienie nowej wiedzy lub zbadanie wykonalności nowej technologii, produktów, procesów bądź usług. Z kolei podmioty realizujące projekty innowacyjne, pracują nad przygotowaniem nowych technologii do wdrożenia na rynek. Prace obejmują m.in.
- prototypowanie,
- testowanie,
- demonstrację,
- projekty pilotażowe,
- walidację produktów na dużą skalę,
- powielanie rynkowe.
Jak wskazuje KPK Programów Badawczych UE, są to projekty typu top-down, czyli przedsięwzięcia, w których cele, rezultaty oraz obszary B+R+I są zdefiniowane w Programach Pracy.
Obszarami badawczymi, w których udział MŚP jest szczególnie oczekiwany, są kluczowe technologie prorozwojowe (Key Enabling Technologies – KET). Zaliczono do nich:
- nanotechnologie,
- zaawansowane materiały,
- biotechnologie,
- mikro- i nanoelektronikę,
- fotonikę oraz zaawansowane technologie wytwarzania.
Badania prowadzone w tych obszarach obejmują etapy od walidacji technologii na poziomie laboratoryjnym do zaawansowanych prototypów i demonstracji oraz linii pilotażowych.
Zgłoszenie do projektu następuje w kilku krokach za pośrednictwem platformy internetowej Funding and Tender Opportunities, w której znajdujemy interesujący nas projekt i sprawdzamy, czy nabór do konkursu jest nadal otwarty. Podmiot, który utworzył konsorcjum, zostaje jego koordynatorem i to on składa wniosek, wskazując w nim swoich partnerów.
Następnie zgłoszenie jest rozpatrywane przez zespół oceniający, co trwa ok. 5 miesięcy. Jeśli zostało rozpatrzone pozytywnie, Komisja Europejska podpisuje umowę grantową z beneficjentami. W umowie następuje potwierdzenie celów projektu, przedmiotu prac badawczo-rozwojowych, czasu trwania projektu, wysokości budżetu oraz wszystkich praw i obowiązków. Podpisanie umowy powinno nastąpić w ciągu trzech miesięcy od decyzji o przyznaniu grantu. Więcej informacji o tym, jak złożyć wniosek w Programie H2020, można znaleźć w specjalnej instrukcji online (w języku angielskim).
Enhanced European Innovation Council (EIC) Accelerator Pilot (d. Instrument MŚP)
To pilotażowy program akceleracyjny dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) z różnych branż, w tym startupów, działających for-profit, pochodzących z państw członkowskich UE, bądź krajów partnerskich programu Horyzont 2020. Budżet EIC Accelerator na lata 2019-2020 jest szacowany na 1,3 mld EUR. Program zastąpił tzw. Instrument II Fazy MŚP.
Począwszy od lipca 2019 roku, tylko przełomowe przedsięwzięcia, znajdujące się w fazie bezpośrednio poprzedzającej skalowanie, będą mogły liczyć na wsparcie w ramach tego programu. Chodzi przede wszystkim o projekty charakteryzujące się wysokim poziomem ryzyka oraz wysokim potencjałem rozwojowym.
Dla potencjalnych beneficjentów są dostępne obecnie dwie ścieżki finansowania: w formie samego grantu oraz kapitału mieszanego tzw. blended finance (grant plus finansowanie udziałowe), a kwota dofinansowania waha się od 0,5 mln EUR do 2,5 mln EUR w przypadku grantu oraz do 17,5 mln EUR w przypadku finansowana mieszanego (2,5 mln EUR grant + 15 mln finansowania kapitałowego). Ze wsparcia mogą korzystać wyłącznie pojedyncze podmioty. Nie ma możliwości złożenia wniosku jako konsorcjum.
Wsparcie obejmuje przede wszystkim finansowanie prac nad ostatecznym dopracowaniem produktu lub usługi oraz przygotowanie do komercjalizacji i skalowania.
Beneficjentom EIC Accelerator przysługują też bezpłatne usługi dodatkowe, takie jak coaching, mentoring, dostęp do kontaktu z potencjalnymi inwestorami oraz partnerami biznesowymi. W przypadku coachingu, beneficjent może skorzystać do 12 dni pracy z coachem. Przedsiębiorca wybiera go z bazy prowadzonej przez Komisję Europejską.
Tak jak w przypadku wszystkich innych działań grantowych, w ramach Programu Horyzont 2020 wniosek możemy złożyć wyłącznie drogą online, poprzez portal Funding & Tender Opportunities. KPK Programów Badawczych UE zwraca uwagę, że warunkiem podstawowym, który trzeba spełnić przy składaniu wniosku, jest posiadanie prototypu oraz osiągnięcie co najmniej 6 poziomu gotowości technologicznej (w skali 1-10), tzw. Technological Readiness Level (TRL).
Inaczej niż w przypadku projektów Horyzont 2020 realizowanych w konsorcjach, w EIC Accelerator Komisja Europejska daje przedsiębiorcom wolną rękę i to oni określają temat, w ramach którego składają wniosek.
We wniosku należy podać m.in. oczekiwane rezultaty związane z realizacją projektu, a także oszacować jego wpływ na przyszłą kondycję firmy, np. na wysokość jej obrotów, zatrudnienie, sprzedaż, stopę zwrotu z inwestycji czy rentowność.
Decyzja o udzieleniu wsparcia podejmowana jest po wnikliwej ocenie projektu, którą przeprowadza międzynarodowy zespół ekspertów z zakresu technologii, biznesu oraz finansów. Ocena wniosku zazwyczaj trwa około 3 miesięcy.
Do zakończenia EIC Accelerator Pilot pozostały następujące rundy konkursowe, tzw. cut-offy. Poniżej terminy zamknięcia poszczególnych rund:
- 19 maja 2020,
- 7 października 2020.
EIC Pathfinder Pilot
Jest to kolejne działanie EIC w fazie pilotażowej. Oferuje granty w wysokości do 4 mln EUR, a budżet programu na lata 2019-2020 jest szacowany na około 660 mln EUR. Jego celem jest promocja i wsparcie międzynarodowej współpracy nad interdyscyplinarnymi badaniami prowadzonymi przez zespoły, które dążą do opracowania przełomowych rozwiązań technologicznych.
Granty są dostępne wyłącznie dla konsorcjów składających się z co najmniej z trzech podmiotów, które pochodzą z trzech różnych państw członkowskich i krajów stowarzyszonych w Programie Horyzont 2020. W skład konsorcjów mogą wchodzić m.in. MŚP.
W odróżnieniu od EIC Accelerator, który finansuje przedsięwzięcia znajdujące się pomiędzy fazą przed-komercyjną a skalowaniem, EIC Pathfinder obejmuje finansowanie wcześniejszego etapu prac – od wczesnego stadium technologicznego po fazę przedkomercyjną. Komisja Europejska zidentyfikowała podstawowe wyzwania i obszary, w których konsorcja mogą się zgłaszać, by zaproponować swoje pomysły i rozwiązania dotyczące zadanej problematyki. Te obszary to:
- sztuczna inteligencja,
- wszczepialne autonomiczne urządzenia i materiały,
- zero-emisyjne wytwarzanie energii wspomagające dekarbonizację,
- technologie przyszłości
W ramach EIC Pathfinder są dostępne również dwa inne granty. Pierwszy z nich to FET Innovation Launchpad, który zastąpił FET Open. Firmy mogą liczyć na wsparcie w wysokości do 100 tys. EUR na rozwój innowacyjnych przedsięwzięć znajdujących się we wczesnej fazie. Najbardziej obiecujące i przełomowe – na gruncie technologicznym i społecznym – spośród nich, mają szansę rozwinąć się dalej dzięki grantom EIC Transition to Innovation Activities w kwocie do 2 mln EUR.
Działania Marii Skłodowskiej-Curie (MSCA)
Marie Skłodowska Curie Acts (MSCA) to granty badawczo-rozwojowe, których celem jest wsparcie rozwoju karier pracowników naukowych. MSCA umożliwia organizacjom kładącym nacisk na badania i rozwój – takim jak np. uniwersytety, centra badawcze, przedsiębiorstwa – przyjmowanie utalentowanych naukowców z całego świata oraz tworzenie strategicznych partnerstw z wiodącymi instytucjami naukowymi.
Program na 2020 rok otrzymał największy budżet w historii, który w sumie wynosi nieco ponad miliard EUR i stanowi około 10 proc. wszystkich środków przeznaczonych na badania i rozwój w ramach Programu Horyzont 2020. Pozwoli to na realizację dwóch tysięcy projektów, w których weźmie udział ponad 10 tys. naukowców.
KPK Programów Badawczych UE wskazuje cztery działania w ramach MSCA, do których przedsiębiorcy mogą się zgłaszać po granty. Dotyczą głównie skorzystania przez firmy z pomocy naukowców przy realizowaniu projektów badawczych, a także z możliwości szkolenia swoich własnych pracowników naukowych.
Pierwsze z działań to Individual Fellowship (IF). Jest ono skierowane do MŚP, które planują zatrudnienie doświadczonych naukowców. Nabór do IF rozpocznie się 8 kwietnia 2020 roku, a jego planowany budżet na 2020 rok wynosi 328 mln EUR. Środki pochodzące z IF pokryją koszty przyjęcia przez MŚP, które realizują indywidulany projekt badawczy, naukowca z każdego kraju świata w stopniu doktora na okres od 12 do 24 miesięcy. W ramach działania można też starać się o przyjęcie naukowca na staż na okres do sześciu miesięcy.
Kolejnym działaniem w MSCA jest Research and Innovation Staff Exchange (RISE). Rozpoczęcie naboru zaplanowano na 5 grudnia 2019 roku. Istotą działania jest wymiana pracowników –naukowców, kadry zarządzającej czy technicznej – pomiędzy podmiotami tworzącymi konsorcjum w ramach jednego projekt badawczego, na okres do 12 miesięcy. W przeciwieństwie do IF, w programie mogą wziąć udział pracownicy na różnych szczeblach kariery – od najniższych po najwyższe stanowiska – zarówno z Europy, jak i spoza niej. Budżet RISE na 2020 rok wyniesie ok. 80 mln EUR i pozwoli na wymianę siedmiu tysięcy pracowników.
MŚP zainteresowane szkoleniem początkujących pracowników naukowych, doktorantów itp. powinny skorzystać z działania, jakim są innowacyjne sieci szkoleniowe (ang. Innovative Training Networks – ITN). Dzięki nim można wziąć udział w międzynarodowych projektach badawczo-szkoleniowych i zatrudnić naukowców na okres od 3 do 36 miesięcy, organizować dla nich szkolenia, zapraszać na staże oraz realizować wspólne doktoraty.
Jeśli przedsiębiorca ma możliwości realizacji indywidualnego programu badawczo-szkoleniowego dla naukowców, to może wystąpić jako instytucja prowadząca dofinansowany przez Horyzont 2020 międzynarodowy program (COFUND) studiów doktoranckich lub program grantowy dla doświadczonych naukowców z krajowymi lub zagranicznymi instytucjami z każdego sektora.
W przypadku wszystkich działań MSCA, złożenie wniosku jest możliwe wyłącznie drogą online za pośrednictwem portalu.
Dodatkowo PARP w ramach programu „Granty na Eurogranty” może sfinansować koszty przygotowania projektu.
Celem działania „Granty na Eurogranty” jest sfinansowanie kosztów przygotowania projektu planowanego do realizacji w ramach jednego z programów Unii Europejskiej, w szczególności: Horyzont 2020, COSME, Kreatywna Europa, LIFE.
Na co możesz przeznaczyć dofinansowanie?
- na sfinansowanie kosztów usługi doradczej, dzięki której przygotujesz projekt
- na sfinansowanie kosztów opracowania studium wykonalności lub dokumentu równoważnego, jeśli jest wymagane w danym Programie UE
- na organizację spotkań związanych z przygotowaniem projektu, w tym koszty poszukiwania partnerów projektu oraz koszty podróży służbowych i wynagrodzeń pracowników biorących udział w spotkaniach, a także koszty prezentacji wniosku o dofinansowanie/aplikacji przed komisją oceny projektów powołaną przez organizatora konkursu
- na sfinansowanie kosztów tłumaczenia dokumentacji aplikacyjnej przedkładanej organizatorowi konkursu
Osoby zainteresowane prosimy o kontakt drogą elektroniczną: marcin.stolarek@swp.gda.pl
Źródło: Komisja Europejska, Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE przy Polskiej Akademii Nauk, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.